*Masonluk nedir? Masonluk ne demektir ?
– Masonluk, kuruluşu ve örgütlenme şekli kendine özgü olan sosyal içerikli bir dernektir. Masonluk, tüm insanların ve tüm toplumların barış ve mutluluğunu amaçlayan, bu amaç doğrultusunda benimsenmiş ilkeler üzerine kurulu, evrensel bir dünya görüşüyle bireylerin bu yolda ilerlemelerini sağlamaya çalışan bir sistemdir. Masonluk, öncelikle akıl verilerine dayanarak ve bilimsel yöntemlerle gerçekleri araştırma yöntemidir. Masonluk, bu amaçların gerçekleştirilmesine için kendini adamış, bu doğrultudaki ilkeleri içtenlikle benimsemiş, her biri “mason” olarak adlandırılan kişilerin oluşturduğu topluluktur.
* Kimlere Mason denir ?
– Mason sözcüğü, Batı dillerinde duvarcı, duvarcı ustası, inşaatçı, yapıcı gibi anlamlara gelir. Aslında batı dillerindeki anlamlarından “yapıcı” sözcüğü Masonluğa çok uymaktadır. Masonlar, öncelikle birikimleri ışığında özvarlıkları ile yüzleşerek kendi kendilerini, sonra da elde etmeyi amaçladıkları arınmış bilinç ışığında sosyal ortamı yeniden yapılandıran kişilere denir. Masonluğun gelenekleri ve yöntemleri uyarınca kurulmuş ve çalışmalarını düzenli biçimde sürdüren mason kuruluşlarına üye olan kişilere Mason denir. Düzenli Mason kuruluşlarında yöntemince Masonluğa alınan kişilere; “aydınlanma töreni”, “tekris” ya da “inisiyasyon” adlarıyla bilinen bir katılım töreni yapılır. Bu töreni başarıyla aşan her kişi aydınlanmış sayılır ve Mason sanını kullanmaya hak kazanır.
* Masonlar neden Masonluğu anlatmazlar ?
– Masonluk hakkında ortaya öylesine yanlış ve kötüleyici savlar atılmıştır ki; masonlar yaşadıkları ortamda kendilerini koruyabilmek için Masonluğu anlatmaktan kaçınmışlardır. Masonluk bireysel gelişmeyi hedef alan bir kurumdur. Masonlar, bu toplulukta düşünsel birikim kazanıp, dış ortamdaki eylemleriyle yararlı işler yapmayı isterler. Aydın düşünce ürünlerini, bağnazlığın çoğu kez egemen olduğu dış ortama yansıtmak kolay değildir. Bu nedenle masonlar önceleri Masonluğu anlatmayı gereksiz bulmuşlardır. Sonra, gerek kendilerinin gerekse üyesi oldukları bu kurumun yanlış ya da kötü tanıtılması olgusuyla karşılaşınca, anlatmanın daha iyi olacağını kavramışlar, fakat oldukça geç kalmışlardır.
* Mason olan bir kişi daha sonra Masonluktan çıkabilir mi ?
– Masonluğa bir kez girilince bir daha çıkılamayacağı üzerine yaygın bir sanı vardır. Oysa bir mason, özgür bir insandır. Nasıl bir derneğe üye olabiliyorsa, üyelikten de ayrılabilir. Masonluktan çıkmak iki şekilde gerçekleşebilir. Bunlardan biri, kendi dileğiyle ayrılması yani istifa durumudur. Diğeri ise yükümlülüklerini yerine getirmediği için ya da tutum ve davranışlarının Mason Töresi’ne uymayışı nedeniyle, kendi buyrultusunun dışında, üyesi olduğu mason kuruluşu ile ilişiğinin kesilmesidir. Ancak, herhangi bir mason örgütünde bir kez “mason” niteliğini almış olan kişi, isterse bu niteliği yaşamı boyunca koruyabilir. Çünkü “mason” denilince, bu yalnızca bir unvan değildir; aynı zamanda bir niteliktir. Bu bireysel nitelik, yaka üzerine iliştiren bir rozet ya da rütbeyi göstermek üzere omuza takılan bir apolet ile benzeştirilemez; yetkililerce verilir ama sökülüp alınamaz.
* Masonluk bir gizli örgüt sayılabilir mi ?
– Masonluk kesinlikle bir gizli örgüt değildir; kapalı bir kuruluştur. Yani mason örgütleri kendilerini gizlemez, birtakım gizli saklı işler yapmaz; ama mason olmayanlar mason kuruluşlarının çalışmalarına katılamazlar.
* Mason örgütleri nasıl çalışır ?
– Masonluktaki çalışmalar, birbirlerine doğrudan bağlı olmayan birimler kapsamında yürütülür. Bu birimlerden her biri Loca olarak anılır. Localar kendi aralarında birleşerek federatif nitelikli bir örgütlenme oluştururlar. Böyle bir örgüte de Büyük Loca denir.
* Locadaki çalışmalara ilişkin bilgiler hiç kimseye verilmez mi ?
– Bir locanın yapmış olduğu çalışmalar üzerinde ayrıntılı açıklama isteyebilecek iki organ vardır: Biri locanın bağlı olduğu Büyük Locanın yetkili organı, diğeri de devletin ilgili yönetsel ve yasal organlarıdır. Hem Büyük Loca hem de Devlet, gerektiğinde loca çalışmalarını denetleyebilir, toplantılardaki görüşmelerin ayrıntılarını inceleyebilir.
* Toplantının yapıldığı yere niçin mabet deniyor ?
– Masonlukta kullanılan birçok simgesel sözcük, terim ve deyiş vardır. Mabet de bunlardan biridir. Masonluğa karşıt olanlar, salt bu terimin kullanımı nedeniyle Masonluğun bir din olduğunu ileri sürmüşlerdir. Bu terim, burada yapılan çalışmaların, âdeta kutsallığa varır ölçüde yüce sayılması nedeniyle kullanılmaktadır.
* Masonluktaki dereceler nelerdir ?
– İlk derece çıraklık, ikinci derece kalfalık aşamasıdır. Üçüncü dereceye geçen bir mason üstat olur. Bunların tümü Simgesel Dereceler olarak anılırlar. Bundan sonra gelen derecelere ise genel olarak Yüksek Dereceler denir.
* Nasıl Mason Olunur ? Masonluğa girmek çok zor mudur ?
- Masonluk, niteliği gereği, üyelerini özenle seçerek alan bir kurumdur. Bu nedenle Masonluğa girmenin çok zor olduğu düşünülebilir. Fakat öyle olursa, çevremizde pek az sayıda mason var demektir. Aksine, çevremizdeki epeyce mason varsa, bu kez de Masonluğa girmenin hiç de zor olmadığını düşünmemiz gerekir. İşin doğrusu, Masonluğa girmenin zor ya da kolay olarak nitelenmesinin yanlış olduğudur.İşin özü, Mason olabilmek için gereken bireysel nitelikleri olan ve isteyen her kişi Masonluğa girebilir.
* Masonluğa alınacak kişilerde ne gibi nitelikler aranır ?
– Bir mason kuruluşuna üye olmak isteyen kişinin her şeyden önce bu konuda herhangi bir baskı ya da zorlama altında olmaması gerekir. Aday, salt kendi özgür buyrultusuyla mason olmayı istemelidir. Her mason örgütünün tüzüklerinde, localara üye olarak alınabilecek kişilerin ne gibi nitelikler taşımaları gerektiği belirtilmiştir. Bu zorunlu nitelikler bir diğer örgütün öngördüğü koşullardan yer yer bir takım farklılıklar gösterebilir. Bununla birlikte, bir mason adayında aranan temel nitelikler şöyle sıralanabilir:
• Ergin yaşta (21 yaşını tamamlamış) ve özgür insan olması;
• Uygar haklara sahip bir kişi olması;
• Masonluğun öğretimini anlayabilecek düzeyde yeterli eğitim ve öğrenim görmüş bulunması;
• Loca çalışmalarına katılmasını engelleyebilecek türde önemli bir hastalığı, bir ruhsal ya da sinirsel rahatsızlığı ya da bedensel sakatlığı olmaması;
• Derneğe giriş ödentisini, sonra yıllık ödentileri sıkıntı çekmeden karşılayabilecek yeterli ekonomik gücünün bulunması;
• Üyesi olacağı locada toplantılara düzenli bir şekilde katılma olanağı bulunması;
• Masonluğun ilkelerine, çalışma kurallarına ve yöntemlerine, ilgili derneğin tüzüklerine, locaların ve yetkili organların kararlarına uymayı kabul etmesi.
Kadınların mason olamayacaklarını öngören mason örgütlerinde, erkek olmak bu niteliklerin en başında gelir.
* Kadınlar neden Mason olamazlar, tarihte hiç olmuşlar mıdır ?
– Geleneksel olarak Hür Masonluk erkekler için kurulmuş bir örgüttür. Operatif Masonlar erkek olduğu için 1717 yılında ilk Büyük Loca kurulurken bu kardeşliğin sadece erkeklere açık olacağı kesin olarak belirtilmiştir. Bununla beraber, günümüzde bazı büyük locaların kadın üyeler konusunda daha esnek bir tutumda oldukları, ayrıca sadece kadınların üye olduğu büyük locaların da kurulduğu görülmektedir.
* Ateistler Masonluğa neden kabul edilmezler ?
– Masonluk, Tanrı’ya inanç temeli üzerine kurulmuş; üyelerine kişisel yüce ahlâk ilkelerini, toplumsal erdemleri ve evrensel kardeşlik sevgisini aşılayarak onların yetkinleşmesini amaç edinmiş bir evrensel kardeşlik kuruluşudur. Bu yüzden Masonlar hiçbir inancı ve ülküsü olmayan ateistleri arasına kabul etmez.
* Masonik kılık kıyafet var mıdır ?
– Evet vardır. Çalışma yerine Mabet denildiği ve çalışmanın amacı da insanlık için Ülkü Mabedi inşası gibi kutsal bir hedef olduğu için, Masonluk düşünce ve eylem olarak ciddî ve özen gösterilmesi gereken bir kuruluştur. Bu yüzden Masonlar toplantılara katılmak için görevlerinin ciddiyetine uygun, ciddî kıyafette olmak zorundadırlar. Geleneksel kıyafet, tercihen siyah veya koyu renkli elbise, beyaz gömlek, uygun koyu renk kravat, siyah çorap ve siyah ayakkabıdır.
